Soms wordt een verkeersovertreding of misdrijf ter plekke geconstateerd. De bestuurder van het voertuig kan dan direct staande worden gehouden. Soms kan de politie alleen een kenteken registreren en is er dus sprake van een onbekende bestuurder bij de overtreding. Politie en justitie weten in dit geval niet wie het voertuig bestuurde op het moment van het incident. Toch zullen ze iemand aansprakelijk willen stellen voor bijvoorbeeld het verlaten plaats ongeval (art. 7 strafrecht)
In deze gevallen richt men de aandacht daarom in eerste instantie op de kentekenhouder. Zo kan het zijn dat u als eigenaar van een voertuig opeens een brief van justitie ontvangt waarin u aansprakelijk wordt gesteld voor een verkeersdelict dat u niet zelf pleegde. Wat kunt u op zo’n moment doen? Een verstandige eerste stap is om direct de hulp in te roepen van een gespecialiseerde verkeersrechtadvocaat.
Inhoud
Wat is een onbekend gebleven bestuurder?
Een onbekende bestuurder bij een overtreding is een bestuurder van een motorvoertuig waarmee een verkeersovertreding of -misdrijf is gepleegd, wiens identiteit de politie niet kon vaststellen. De politie heeft in zo’n geval enkel de beschikking over het kenteken van het voertuig. Zij wenden zich voor strafvervolging daarom in eerste instantie tot de houder van dat kenteken.
Drie situaties aansprakelijkstelling
Wanneer de politie een verkeersovertreder niet staande heeft kunnen houden, zal men de identiteit van de bestuurder proberen te achterhalen via de kentekenhouder. De kentekenhouder van het voertuig zou namelijk moeten weten wie er op het moment van het incident achter het stuur zat. Dit is natuurlijk niet het geval indien er sprake is van diefstal of joyriding (art. 11 WVW). Men stelt in eerste instantie de kentekenhouder aansprakelijk voor het vergrijp dat met zijn of haar voertuig gepleegd is. Hoe het vervolgens verder gaat is afhankelijk van de aard en zwaarte van het delict. Er zijn in dit geval grofweg drie situaties denkbaar.
Verkeersovertreding Wet Mulder (WAHV)
De Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (kortweg WAHV), ook wel Wet Mulder, beschrijft lichte verkeersovertredingen die administratief kunnen worden afgedaan. Dit betreft flitsbekeuringen voor het overschrijden van de maximumsnelheid of het rijden door een rood licht.
Brief verzoek tot contact
Als de bestuurder de maximale snelheid met meer dan 30 km/u heeft overtreden, kan er een ‘verzoek tot contact’-brief ontvangen worden door de kentekenhouder. Het gevolg van deze brief is dat er contact opgenomen moet worden met het CJIB.
Strafbeschikking
Aangezien er in deze gevallen een strafbeschikking volgt en verder geen juridische consequenties volgen, besparen politie en justitie zich de moeite van het opsporen van de bestuurder. De kentekenhouder wordt aansprakelijk gesteld en ontvangt een boete. Het staat de kentekenhouder vrij deze te verhalen op de bestuurder, maar daar bemoeien politie en justitie zich verder niet mee.
Verkeersovertreding Wegenverkeerswet (WVW)
Als de verkeersovertreding wat ernstiger is, treedt bij een onbekend gebleven bestuurder art. 181 WVW in werking. Uit dit wetsartikel volgt dat de eigenaar of houder van het motorrijtuig aansprakelijk wordt gesteld voor het met zijn of haar voertuig gepleegde vergrijp, tenzij deze de naam en het volledige adres van de bestuurder bekend maakt. Verwijst de kentekenhouder naar een andere bestuurder, dan kan deze persoon worden opgeroepen voor verhoor door de politie.
De kentekenhouder kan ontkennen dat hij zelf achter het stuur heeft gezeten. Daarnaast kan het de kentekenhouder in sommige gevallen niet verweten worden dat hij niet bekend is met degene die het voertuig bestuurde. In deze gevallen vervalt de aansprakelijkheid voor de overtreding.
Verkeersmisdrijf Wegenverkeerswet (WVW)
Een verkeersmisdrijf is de zwaarste vorm van alle verkeersdelicten. Politie en justitie nemen de zaak in zo’n geval erg serieus en willen zeker weten wie er achter het stuur zat.
Informatieplicht
Op grond van artikel 165 WVW geldt dan ook een informatieplicht voor de kentekenhouder van het voertuig waarmee het misdrijf is gepleegd. Dat betekent dat de kentekenhouder verplicht is aan de politie te vertellen wie het voertuig tijdens het misdrijf bestuurde. Doet hij of zij dat niet, dan is dat strafbaar. Het is echter niet zo dat de kentekenhouder in dat geval ook aansprakelijk is voor het gepleegde misdrijf. Ook in deze situatie geldt dat een kentekenhouder vrijuit gaat als hem of haar niet kan worden verweten dat hij of zij de identiteit van de bestuurder niet kent.
Onbekende bestuurder bij misdrijf
Bij een verkeersmisdrijf willen de politie en justitie de identiteit van de onbekend gebleven bestuurder dus koste wat kost achterhalen. De bestuurder wordt immers verdacht van een ernstig strafbaar feit. Om vervolging van de juiste persoon mogelijk te maken is daarom een apart wetsartikel opgenomen in de Wegenverkeerswet (WVW).
Artikel 165 WVW
Het betreft artikel 165 van de Wegenverkeerswet 1994. In dit artikel staat: wanneer er sprake is van een strafbaar feit dat in de WVW staat aangemerkt als misdrijf, maar de bestuurder bij ontdekking van dat feit onbekend is gebleven, dan is de eigenaar of houder van het voertuig waarmee het feit is gepleegd verplicht binnen een bepaalde termijn de naam en het volledige adres van de bestuurder bekend te maken. Als enige uitzondering geldt de situatie waarin de eigenaar of houder niet kon weten wie de bestuurder was. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een gestolen voertuig of joyriding.
Procedure artikel 165 WVW
Een procedure op grond van artikel 165 WVW begint met een brief aan de kentekenhouder. Hierin vermeldt justitie welk strafbaar feit met het voertuig van de kentekenhouder is gepleegd. Daarnaast vordert (oftewel eist) men bekendmaking van de identiteit van de bestuurder. Bij de brief wordt een standaardformulier meegezonden. Hierop kan de kentekenhouder
- Zichzelf als bestuurder bekend maken (bekennen dat hij of zij het was die het misdrijf gepleegd heeft), of
- De persoons- en adresgegevens van een ander opgeven.
Wat de kentekenhouder ook invult, belangrijk is dat het formulier binnen de in de brief gestelde termijn wordt teruggestuurd. Als minimale termijn geldt 48 uur, oftewel 2 dagen.
Weigering tot medewerking
Indien u als eigenaar of houder van een voertuig medewerking weigert door het formulier niet op tijd terug te sturen, schendt u de informatieplicht. Dit is ook het geval wanneer u zegt de identiteit van de bestuurder niet te kennen, maar die wel zou moeten kunnen kennen. Het gevolg hiervan is dat een straf volgt. Als de identiteit van de bestuurder later alsnog via een andere weg bekend wordt (bijvoorbeeld door een getuigenverklaring), kunnen in theorie zowel bestuurder als kentekenhouder vervolgd worden.
Straffen onbekende bestuurder bij overtreding
De straf voor het onbekend blijven van een bestuurder is afhankelijk van het soort delict dat er met het voertuig gepleegd is.
Straf bij overtreding WAHV
Zoals we al zagen geldt in het geval van de WAHV (Wet Mulder) dat de kentekenhouder direct een strafbeschikking krijgt opgelegd in de vorm van een geldboete. Hij of zij dient dan een bedrag over te maken aan het CJIB en daarmee is de kous af. De kentekenhouder kan de boete niet via politie of justitie doorschuiven naar een ander (de feitelijke bestuurder), maar dient deze zelf te verhalen.
Straf bij overtreding WVW
Als er sprake is van een verkeersovertreding die niet valt onder de WAHV, wordt de kentekenhouder aansprakelijk gehouden totdat deze (schriftelijk) gegevens van de onbekende bestuurder doorgeeft aan politie of justitie. Wanneer er geen ander als bestuurder wordt aangewezen, komt de straf voor de overtreding voor rekening van de kentekenhouder.
Straf bij misdrijf WVW
Indien de kentekenhouder voldoet aan de informatieplicht en een ingevuld formulier retour stuurt, wordt de bestuurder volgens dat formulier vervolgd voor het feit. Het niet voldoen aan de informatieplicht in artikel 165 WVW geldt als een overtreding. Hier staat maximaal een geldboete van de 2e categorie óf een hechtenis van 2 maanden op. Deze straf is veel lager dan voor zeer ernstige verkeersdelicten waarbij de bestuurder wél bekend is. De rechter kan wel de zwaarte van het gepleegde vergrijp door de onbekend gebleven bestuurder meewegen in de strafmaat.
Wel of niet meewerken? Uw advocaat weet raad!
Wanneer u als kentekenhouder aansprakelijk wordt gesteld voor een met uw voertuig gepleegde overtreding of misdrijf, roept dat vaak allerlei vragen op. U wilt natuurlijk weten wie er op het moment van het incident achter het stuur zat. Als u deze vraag kunt beantwoorden, volgt al gauw een nieuwe: wil ik politie of justitie hier over informeren? Geen gemakkelijke kwestie. Meewerken zou er immers in kunnen resulteren dat uitkomt dat de persoon in kwestie zich bijvoorbeeld ook schuldig heeft gemaakt aan rijden tijdens een rijontzegging (art. 9 WVW) of rijden zonder rijbewijs (art. 107 WVW).
En wat als het gaat om uw kind? Een reactie kan dan zijn om de schuld op u te nemen in plaats van uw kroost uit te leveren aan justitie. Maar is dat verstandig? Uw verkeersrechtadvocaat van Ingevorderd-rijbewijs.nl kan dit soort vragen voor u beantwoorden. Hij of zij weet precies hoe u zich in dit soort kwesties het best kunt opstellen en wat wel en niet te doen. Schakel daarom direct juridische hulp in door uw gegevens bij ons achter te laten via de site.
