Soms wordt een verkeersovertreding of -misdrijf ter plekke geconstateerd, zodat de bestuurder van het voertuig direct staande kan worden gehouden. Soms ook echter kan de politie alleen een kenteken registreren en is er sprake van een onbekende bestuurder bij overtreding. Politie en justitie weten in dit geval niet wie het voertuig bestuurde op het moment van het incident, maar zullen toch iemand aansprakelijk willen stellen voor bijvoorbeeld het verlaten plaats ongeval (art. 7 strafrecht). In zulke gevallen richt men de aandacht daarom in eerste instantie op de kentekenhouder. Zo kan het zijn dat u als eigenaar van een voertuig opeens een brief van justitie ontvangt waarin u aansprakelijk wordt gesteld voor een verkeersdelict dat u niet zelf pleegde. Wat kunt u op zo’n moment doen? Een verstandige eerste stap is om direct de hulp in te roepen van een gespecialiseerde verkeersrechtadvocaat. Wij hebben deze voor u paraat. Vul daarom nu het contactformulier in, zodat wij u kunnen benaderen voor een gratis en vrijblijvend oriënterend gesprek.
Inhoud
Wat is een onbekend gebleven bestuurder?
Een onbekend gebleven bestuurder is een bestuurder van een motorvoertuig waarmee een verkeersovertreding of -misdrijf is gepleegd, wiens identiteit de politie niet heeft kunnen vaststellen. De politie heeft in zo’n geval enkel de beschikking over het kenteken van het voertuig en wendt zich voor strafvervolging daarom in eerste instantie tot de houder van dat kenteken.
Drie situaties aansprakelijkstelling
Wanneer de politie een verkeersovertreder niet staande heeft kunnen houden, bijvoorbeeld omdat deze er na een ongeval vandoor ging, zal men de identiteit van de onbekend gebleven bestuurder proberen te achterhalen via de kentekenhouder. De redenering hier achter is dat de kentekenhouder van het voertuig zou moeten weten wie er op het moment van het incident achter het stuur zat, of dit in ieder geval te weten zou moeten kunnen komen (tenzij er sprake is van diefstal of joyriding (art. 11 WVW) natuurlijk). Men stelt dan ook in eerste instantie de kentekenhouder aansprakelijk voor het vergrijp dat met zijn of haar voertuig gepleegd is. Hoe het vervolgens verder gaat is afhankelijk van de aard en zwaarte van het delict. Er zijn in dit geval grofweg drie situaties denkbaar.
Verkeersovertreding Wet Mulder (WAHV)
De Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (kortweg WAHV), in de volksmond ook wel Wet Mulder, beschrijft lichte verkeersovertredingen die administratief kunnen worden afgedaan. Denk hierbij aan flitsbekeuringen voor het overschrijden van de maximumsnelheid of het niet stoppen voor een rood licht. Omdat er bij dit soort overtredingen een strafbeschikking volgt en er verder geen juridische consequenties zijn, zullen politie en justitie zich de moeite van het opsporen van de bestuurder verder besparen. De kentekenhouder wordt aansprakelijk gesteld en ontvangt een boete. Het staat hem of haar vrij deze te verhalen op de bestuurder, maar daar bemoeien politie en justitie zich verder niet mee.
Verkeersovertreding Wegenverkeerswet (WVW)
Als de verkeersovertreding wat ernstiger is en niet kan worden afgedaan op basis van de Wet Mulder, treedt bij een onbekend gebleven bestuurder art. 181 WVW in werking. Hier staat beschreven dat de eigenaar of houder van het motorrijtuig aansprakelijk wordt gesteld voor het met zijn of haar voertuig gepleegde vergrijp, tenzij deze de naam en het volledige adres van de bestuurder bekend maakt. Verwijst de kentekenhouder naar een ander als bestuurder, dan kan deze persoon worden opgeroepen voor verhoor door de politie.
Als de kentekenhouder ontkent zelf achter het stuur gezeten te hebben en niet verweten kan worden dat hij of zij niet weet wie het voertuig dan wel bestuurde (een situatie die zich voordoet bij diefstal), geldt dat de aansprakelijkheid voor de overtreding vervalt.
Verkeersmisdrijf Wegenverkeerswet (WVW)
Een verkeersmisdrijf geldt als zwaarste vorm van alle verkeersdelicten. Politie en justitie nemen de zaak in zo’n geval hoog op en willen koste wat het kost weten wie er achter het stuur zat. Op grond van artikel 165 WVW geldt dan ook een informatieplicht voor de kentekenhouder van het voertuig waarmee het misdrijf is gepleegd. Dat betekent dat de kentekenhouder verplicht is aan de politie bekend te maken wie het voertuig tijdens het misdrijf bestuurde. Doet hij of zij dat niet, dan is het niet verstrekken van die informatie op zichzelf al strafbaar. Het is echter niet zo dat de kentekenhouder in dat geval ook zonder meer aansprakelijk is voor het door de onbekend gebleven bestuurder gepleegde misdrijf, al kan dat door de rechter wel meegewogen worden in de uiteindelijke strafmaat. Net als bij verkeersovertredingen die worden afgehandeld op basis van de WVW (zie kopje hierboven) geldt overigens ook hier dat een kentekenhouder vrijuit gaat als hem of haar niet kan worden verweten dat hij of zij de identiteit van de bestuurder niet kent.
Onbekend gebleven bestuurder bij misdrijf
Het is dus vooral in het geval van een verkeersmisdrijf dat politie en justitie de identiteit van de onbekend gebleven bestuurder per se willen achterhalen. Deze wordt immers verdacht van een ernstig strafbaar feit. Om vervolging van de juiste persoon mogelijk te maken is daarom een apart wetsartikel opgenomen in de Wegenverkeerswet (WVW).
Artikel 165 WVW
Het gaat hier om artikel 165 van de Wegenverkeerswet 1994. In dit artikel staat het volgende beschreven: wanneer er sprake is van een strafbaar feit dat in de WVW staat aangemerkt als misdrijf, maar de bestuurder bij ontdekking van dat feit onbekend is gebleven, dan is de eigenaar of houder van het voertuig waarmee het feit is gepleegd verplicht binnen een bepaalde termijn de naam en het volledige adres van de bestuurder bekend te maken. Als enige uitzondering geldt de situatie waarin de eigenaar of houder niet kon weten wie de bestuurder was, bijvoorbeeld omdat het voertuig gestolen of zonder toestemming tijdelijk door een ander meegenomen was (joyriding).
Procedure artikel 165 WVW
Een procedure op grond van artikel 165 WVW begint met een brief aan de kentekenhouder. Hierin vermeldt justitie welk strafbaar feit met het voertuig van de kentekenhouder is gepleegd en vordert (oftewel eist) men bekendmaking van de identiteit van de bestuurder. Bij de brief wordt een standaardformulier meegezonden, waarop de kentekenhouder (1) zichzelf als bestuurder bekend kan maken (met andere woorden: bekent dat hij of zij het was die het misdrijf gepleegd heeft), of (2) de persoons- en adresgegevens van een ander dient op te geven. Wat de kentekenhouder ook invult, belangrijk is dat het formulier binnen de in de brief gestelde termijn wordt teruggestuurd. Als minimale termijn geldt 48 uur, oftewel 2 dagen.
Weigering tot medewerking
Indien u als eigenaar of houder van een voertuig medewerking weigert door het formulier niet binnen de reactietermijn terug te sturen, of wanneer u zegt de identiteit van de bestuurder niet te kennen maar die wel zou moeten kunnen kennen (met andere woorden: als er geen sprake is van diefstal of joyriding), schendt u de informatieplicht en volgt daarvoor een straf. Als de identiteit van de bestuurder later alsnog via een andere weg bekend wordt (bijvoorbeeld door een getuigenverklaring), kunnen in theorie zowel bestuurder als kentekenhouder vervolgd worden.
Straffen onbekende bestuurder bij overtreding
De straf voor het onbekend blijven van een bestuurder is in de eerste plaats afhankelijk van het soort delict dat er met het voertuig gepleegd is.
Straf bij overtreding WAHV
Zoals we al zagen geldt in het geval van de WAHV (Wet Mulder) dat de kentekenhouder direct een strafbeschikking krijgt opgelegd in de vorm van een geldboete. Deze dient dan een bedrag over te maken aan het CJIB en daarmee is de kous af. De kentekenhouder kan de boete niet via politie of justitie doorschuiven naar een ander (de feitelijke bestuurder), maar dient deze zelf te verhalen.
Straf bij overtreding WVW
Als er sprake is van een verkeersovertreding die niet valt onder de WAHV, dan wordt de kentekenhouder aansprakelijk gehouden totdat deze (schriftelijk) de naam en het adres van de onbekende bestuurder doorgeeft aan politie of justitie. Wanneer er geen ander als bestuurder wordt aangewezen, komt de straf voor de betreffende overtreding voor rekening van de kentekenhouder.
Straf bij misdrijf WVW
Indien de kentekenhouder voldoet aan de informatieplicht en een ingevuld formulier retour stuurt, zal degene die daarop als bestuurder wordt aangemerkt vervolgd worden voor het plegen van een verkeersmisdrijf. Het niet voldoen aan de informatieplicht in artikel 165 WVW geldt als een overtreding, waar naar wettelijke omschrijving maximaal een geldboete van de 2e categorie óf een hechtenis van 2 maanden voor kan worden opgelegd. Een straf die lager uitvalt dan voor zeer ernstige verkeersdelicten waarbij de bestuurder wél bekend is geworden. Wel is het zo dat de rechter de zwaarte van het vergrijp dat door de onbekend gebleven bestuurder is gepleegd vaak mee laat wegen in de strafmaat. Was er sprake van een ernstig misdrijf, dan valt de straf in de regel hoger uit dan wanneer het misdrijf minder heftig was van aard.
Wel of niet meewerken? Uw advocaat weet raad!
Wanneer u als kentekenhouder aansprakelijk wordt gesteld voor een met uw voertuig gepleegde overtreding of misdrijf, roept dat vaak allerlei vragen op. De eerste is of u weet wie er op het moment van het incident achter het stuur zat. Als u deze vraag kunt beantwoorden, volgt al gauw een nieuwe: wil ik politie of justitie hier over informeren? Geen gemakkelijke kwestie. Meewerken zou er immers in kunnen resulteren dat uitkomt dat de persoon in kwestie zich (naast het vergrijp dat voorligt) bijvoorbeeld schuldig heeft gemaakt aan rijden tijdens een rijontzegging (art. 9 WVW) of rijden zonder rijbewijs (art. 107 WVW). En wat als het gaat om uw kind? Een reactie kan dan zijn om de schuld op u te nemen in plaats van uw kroost uit te leveren aan justitie. Maar is dat verstandig? Uw verkeersrechtadvocaat van Ingevorderd-rijbewijs.nl kan dit soort vragen voor u beantwoorden. Hij of zij weet precies hoe u zich in dit soort kwesties het best kunt opstellen en wat wel en niet te doen. Schakel daarom nu direct juridische hulp in door uw gegevens bij ons achter te laten via de site. U wordt dan vaak dezelfde (werk)dag nog gebeld voor een kennismaking.
